Μια 'ελιά' που ματώνει είναι κάποιες φορές ένα καμπανάκι που οδηγεί έναν ασθενή στο δερματολογικό μας ιατρείο.

Λίγα λόγια για τον καρκίνο του δέρματος

Ο καρκίνος δέρματος είναι ίσως ο 'καλύτερος' καρκίνος που μπορεί να πάθει κάποιος. Μπορεί να ακούγεται περίεργο ή και μακάβριο, όμως το γεγονός ότι οι καρκίνοι δέρματος αντιμετωπίζονται στη συντριπτική πλειοψηφία τους με μια απλή αφαίρεση που οδηγεί σε ίαση, εξηγεί αυτόν τον ισχυρισμό. Το ότι δεν είναι κρυμμένος σε κάποιο εσωτερικό όργανο, μας επιτρέπει να τον διαγνώσουμε έγκαιρα, πριν μεγαλώσει και μπορεί να δώσει μεταστάσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να είναι ευαισθητοποιημένος ο ασθενής με το τι συμβαίνει στο δέρμα του και να προσέλθει για δερματολογική εξέταση. Η αφαίρεσή τους είναι συνήθως υπόθεση λεπτών, δεν απαιτεί νοσοκομείο και γίνεται συχνά στο ιατρείο μας.

Τύποι καρκίνου του δέρματος

Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (επιθηλίωμα)

Ο πιο συχνός καρκίνος δέρματος και ο πιο συχνός καρκίνος συνολικά είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα ή αλλιώς επιθηλίωμα. Έχει διάφορες μορφές, από μια εξέλκωση, που συχνά συγχέεται με ένα χτύπημα που δεν κλείνει, μέχρι ένα μικρό εξογκωματάκι. Εμφανίζεται σε ηλιοεκτεθειμένες συνήθως περιοχές όπου υπάρχει τριχοφυία. Μάλιστα θεωρείται ότι άρχεται από κύτταρα της ρίζας της τρίχας. Καθοριστική είναι η χρόνια συσσωρευμένη έκθεση στον ήλιο και ευτυχώς μεγαλώνει αργά. Για να δώσει μεταστάσεις πρέπει να παραμεληθεί πάρα πολύ, όμως κάποιες μορφές του μπορεί να εισβάλλουν σε κάποιο γειτονικό νευράκι και να 'ταξιδέψουν' μέσα σε αυτό μεταπηδώντας πιο πέρα στο δέρμα. Πολύ συχνά εμφανίζεται στο πρόσωπο και ειδικά στη μύτη και γι' αυτό το λόγο πέρα από τη σωστή διάγνωση, η πλήρης αφαίρεσή του με υγιή όρια απαιτεί γνώση και εμπειρία ώστε να μη 'φοβίζει' το έλλειμα που θα δημιουργηθεί και να κλείσει με ωραίο αισθητικό αποτέλεσμα (δες παραδείγματα αφαιρέσεων).

Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα 

Ένας δεύτερος καρκίνος δέρματος είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα το οποίο άρχεται από κύτταρα της επιδερμίδας. Πάλι η έκθεση στον ήλιο είναι καθοριστική και μπορεί να εμφανιστεί σε όλο το σώμα και στο πρόσωπο, όμως ο τύπος αυτός καρκίνου είναι χαρακτηριστικός των βλεννογόνων (π.χ. στο κάτω χείλος). Επίσης μπορεί να εμφανιστεί πάνω σε προϋπάρχουσα ουλή ή σε περιοχή που έχει υποστεί ακτινοβολία. Ο καρκίνος αυτός είναι πιο επιθετικός από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και μπορεί να δώσει μετάσταση σε λεμφαδένες, ειδικά αν παραμεληθεί. Το μέγεθος της βλάβης και η ιστολογική του διαφοροποίηση (φαίνεται στη βιοψία) είναι για αυτό το λόγο καθοριστικά στα όρια που θα χρησιμοποιηθούν κατά τη δερματοχειρουργική αφαίρεση, ενώ σε μεγάλες βλάβες μπορεί να χρειαστεί και απεικονιστικός προεγχειρητικός έλεγχος.

Μια συχνή πρόδρομη βλάβη που κάποιες φορές εξελίσσεται σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η ακτινική υπερκεράτωση που συχνότερα εμφανίζεται στο πρόσωπο και ειδικά σε φαλακρά κεφάλια. Παλαιότερα θεωρούνταν προκαρκινικές βλάβες, ενώ κάποιοι τώρα το θεωρούν καρκίνο in situ, αρχόμενο δηλαδή και περιορισμένο μέσα στην επιδερμίδα. Οι βλάβες αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν και με άλλους μη χειρουργικούς τρόπους αν κριθεί κατάλληλο μετά από δερματολογική εξέταση.

Μελάνωμα

Ο τρίτος καρκίνος δέρματος στον οποίο θα αναφερθούμε είναι το μελάνωμα. Είναι ο σοβαρότερος από τους τρείς και ευτυχώς λιγότερο συχνός, όμως όχι τόσο σπάνιος ώστε να μην μας απασχολεί κάθε χρόνο. Το γεγονός ότι μπορεί να οδηγήσει σε μετάσταση και ακόμα και σε θάνατο υπογραμμίζουν τη καθοριστική σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και έγκαιρης αφαίρεσης που φέρνει θεραπεία σε ποσοστό άνω του 90%. Κάθε χρόνο ακούγονται διάφορα για το ποιες 'ελιές' είναι επικίνδυνες αλλά η πραγματικότητα είναι ότι οι συμβουλές αυτές είναι χρήσιμες μόνο ως ευαισθητοποίηση του κοινού καθώς η ορθή διάγνωση δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση ακόμα και από συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων, ειδικά σε αρχόμενες βλάβες που είναι και ο στόχος. Γι΄αυτό απαιτείται ειδικευμένη δερματολογική εξέταση. Ακόμα πιο δύσκολο είναι κάποιες φορές να καθησυχάσεις έναν ασθενή που έχει τρομοκρατηθεί και να αποτρέψεις την αφαίρεση μιας βλάβης που δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί για ιατρικούς λόγους. (δες αφαίρεση ελιών)

Η μόνη ασφαλής συμβουλή που μπορούμε να δώσουμε πέρα από την αναγκαιότητα μιας προληπτικής εξέτασης και σε κάποιες περιπτώσεις καθορισμού επανελέγχων, είναι να προσέλθει ο ασθενής στο δερματολόγο του αν δει κάποια αλλαγή σε κάποια 'ελιά'.

Συχνές ερωτήσεις

Απαιτείται νοσοκομείο για την αφαίρεση ενός καρκίνου δέρματος;

Όχι. Εδώ και πάρα πολλά χρονιά τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα οι αφαιρέσεις τέτοιων βλαβών λαμβάνουν χωρά σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ιατρείων. Δεν απαιτείται νοσηλεία και αποφεύγουμε τον κίνδυνο νοσοκομειακών μολύνσεων και τα επιπλέον κόστη. Σε περίπτωση που η ασφαλιστική σας απαιτεί η επέμβαση να γίνει σε κάποιο νοσοκομείο, επικοινωνήστε μαζί μας πρώτα.

Πρέπει να σταματήσω κάποια από τα χάπια μου πριν την επέμβαση;

Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Αν λαμβάνετε χάπια που κάνουν το αίμα σας πιο λεπτόρρευστο π.χ. Ασπιρίνη, Salospir, Plavix, Sintrom αυτό θα αυξήσει λίγο το χρόνο της επέμβασης καθώς θα υπάρξουν μικροαιμορραγίες κατά τη διάρκειά της. Λαμβάνουμε κάθε δυνατό μετρό ώστε να το αντιμετωπίσουμε, τόσο πριν την επέμβαση,  με την επιλογή της κατάλληλης σύστασης τοπικής αναισθησίας όσο και κατά τη διάρκεια της επέμβασης, με διάφορους τρόπους. Οποιοδήποτε σκεύασμα λαμβάνετε ως θεραπεία πρέπει να το συνεχίσετε. Μόνο αν λαμβάνετε κάτι προφυλακτικά, χωρίς προηγούμενο ιστορικό συμβατός και μετά από σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού μπορείτε να διακόψετε κάποιο χάπι.

Θα πονέσω κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή μετά;

Όχι. Μετά από το πρώτο τσίμπημα και το τσούξιμο της τοπικής αναισθησίας, διάρκειας 3 δευτερολέπτων, δεν θα νιώσετε καθόλου πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Μετά την πάροδο της τοπικής αναισθησίας, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών δεν πονούν και δεν λαμβάνουν αναλγητικά. Σε περιπτώσεις μεγάλων επεμβάσεων, μπορεί να νιώσετε ένα μικρό τράβηγμα στο σημείο και προτείνουμε τη λήψη Depon για μια – δυο μέρες. Το θέμα του πόνου πραγματικά δεν χρειάζεται να σας απασχολεί.

Τι θα συμβεί μετά την επέμβαση;

Μετά την επέμβαση, το ογκίδιο δέρματος θα σταλεί για ιστολογική εξέταση (βιοψία) ώστε να έχουμε την οριστική διάγνωση και να επιβεβαιώσουμε ότι έχει αφαιρεθεί πλήρως. Αυτή απαιτεί συνήθως 3 εργάσιμες ημέρες. Δυο μέρες μετά την επέμβαση, προτείνουμε να έρθετε στο ιατρείο μας για αλλαγή της τομής, οπού καθαρίζουμε το τραύμα και το ξανακλείνουμε. Τα ράμματα αφαιρούνται τουλάχιστον μετά από μια εβδομάδα, ανάλογα την περιοχή από την οποία αφαιρέσαμε το ογκίδιο.