Τι είναι η ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι μια σχετικά συχνή δερματολογική πάθηση που αφορά κυρίως την ανώτερη στιβάδα του δέρματος αλλά και το μέσο δέρμα. Συνήθως χαρακτηρίζεται από ψωριασικές πλάκες, δηλαδή ερυθρές βλάβες με λέπια, εμφανιζόμενες πιο συχνά σε επιφάνειες όπου υπάρχει τριβή όπως π.χ. γόνατα και αγκώνες με σχετικά συχνή την ψωρίαση στα χέρια, αλλά κυρίως στα πόδια αλλά και στο τριχωτό. Ευτυχώς, η ψωρίαση στο κεφάλι σπάνια εμφανίζεται στο πρόσωπο. Υπάρχουν και άλλες μορφές ψωρίασης με διαφοροποίηση στην εικόνα και στις περιοχές που προσβάλλονται. Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχει και ψωρίαση νυχιών και μπορεί να πάσχουν νύχια αλλά και αρθρώσεις. Η ψωρίαση στις αρθρώσεις μάλιστα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες βλάβες και πρέπει να αναγνωριστεί έγκαιρα.
Πώς προκαλείται;
Δυστυχώς, δεν έχουμε ξεκάθαρη απάντηση για το πως προκαλείται αυτή η συχνή πάθηση. Ξέρουμε ότι σίγουρα κάποιοι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο καθώς δημιουργούν μια προδιάθεση για την εμφάνισή της και σε ένα βαθμό αυτή η προδιάθεση μπορεί να κληρονομηθεί. Είναι βέβαια σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική και αποτελεί προσωπική υπόθεση του ασθενούς. Υπάρχουν ορισμένα φάρμακα π.χ. μια κατηγορία υπερτασικών που μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση ψωριασιόμορφων εξανθημάτων ή και ψωρίασης. Επίσης στην ψωρίαση υπάρχει το φαινόμενο Koebner όπου ένας μικροτραυματισμός ακόμα και η τριβή μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ψωριασικής πλάκας στο σημείο. Τέλος, η εμφάνιση της ψωρίασης, ειδικά της σταγονοειδούς μορφής μπορεί να ακολουθήσει μια σταφυλοκοκκική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, καθώς φαίνεται να προκαλεί μια αλληλουχία ανοσοποιητικών αλλαγών πυροδοτώντας την εμφάνιση ψωρίασης.
Τι δημιουργεί έξαρση των συμπτωμάτων;
Καθοριστικής σημασίας είναι η αποφυγή της τριβής και ξυσίματος των βλαβών καθώς αυτό θα οδηγήσει σε έξαρση και επέκταση της ψωρίασης. Παράλληλα μια άσχημη διατροφή με κάπνισμα και λήψη αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει την πάθηση. Τέλος η μειωμένη έκθεση στον ήλιο συνήθως προκαλεί επιδείνωση στην ψωρίαση καθώς και η λήψη κάποιων φαρμάκων. Η λήψη κορτιζόνης από το στόμα μπορεί να αποσταθεροποιήσει την ψωρίαση και ειδικά κατά τη διακοπή της να οδηγήσει σε μεγάλη έξαρση.
Σε ποια σημεία εμφανίζεται;
Η ψωρίαση εμφανίζεται συχνότερα σε σημεία τριβής με μειωμένη έκθεση στον ήλιο. Για τον λόγο αυτό τα γόνατα και οι αγκώνες είναι κλασικά σημεία εμφάνισης. Στα πόδια εμφανίζεται συχνότερα από τα χέρια, ενώ στο κεφάλι εμφανίζεται κυρίως στο τριχωτό, πιθανόν επειδή η συνήθως ευεργετική επίδραση του ήλιου προστατεύει το πρόσωπο.
Οι τύποι ψωρίασης
Η κοινή ψωρίαση
Αυτή είναι η πιο κλασική μορφή ψωρίασης, με πλάκες σε γόνατα, αγκώνες, στο κεφάλι και σημεία όπως γύρω από τον ομφαλό. Οι ερυθρές αυτές πλάκες χαρακτηρίζονται από παχύ λέπι και μπορεί να καλύπτουν αυτές τις περιορισμένες περιοχές ή και σχεδόν όλο το σώμα.
Σταγονοειδής ψωρίαση
Σε αυτή τη μορφή ψωρίασης που συναντάται πιο συχνά σε παιδιά και άτομα νεαρής ηλικίας μετά από σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις ειδικά του ανώτερου αναπνευστικού, έχουμε απότομη εμφάνιση πολλαπλών βλαβών. Αυτές οι βλάβες έχουν μικρότερη έκταση, θυμίζουν σταγόνες και έχουν λιγότερο λέπι. Αυτή η μορφή μπορεί να εξελιχθεί σε κοινή ψωρίαση.
Εντοπισμένη Ψωρίαση
Κάποιες φορές η ψωρίαση εμφανίζεται μόνο σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή. Αυτό μπορεί να είναι ένα πρώτο στάδιο της νόσου που πιθανόν να επεκταθεί και είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί σωστά από την αρχή. Η πιο συχνή περιοχή που εμφανίζεται είναι το τριχωτό κεφαλής, αλλά άλλες περιοχές μπορεί να είναι οι παλάμες, τα πέλματα, και τα γεννητικά όργανα.
Ανάστροφη ψωρίαση
Σε αυτή την πιο σπάνια μορφή , οι ψωριασικές πλάκες εμφανίζονται στις καμπτικές επιφάνειες των άκρων. Η τριβή και ο ιδρώτας αλλοιώνει λίγο την εικόνα, μειώνοντας το λέπι και για αυτό το λόγο συχνά δεν γίνεται η σωστή διάγνωση και θεραπεύεται λανθασμένα ως δερματίτιδα ή μυκητίαση.
Ψωρίαση ονύχων
Τα νύχια, ως εξάρτημα του δέρματος μπορούν κάποιες φορές να επηρεαστούν από την ψωρίαση. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε σε συνάρτηση με δερματικές βλάβες ή πιο σπάνια να είναι το μόνο εύρημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ενώ το δέρμα δεν εμφανίζει πλάκες και λέπια, τα νυχιά μπορεί να έχουν συγκεκριμένα ευρήματα, όπως μικρές εμβαθύνσεις, ονυχόλυση ή και δυστροφία. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να γίνει έλεγχος για ψωριασική αρθρίτιδα.
Ερυθρόδερμα
Το ερυθρόδερμα είναι μια σπάνια αλλά επικίνδυνη πάθηση κατά την οποία το μεγαλύτερο ποσοστό του δέρματος (πάνω από 90%) φλεγμαίνει και είναι ερυθρό. Αυτό οδηγεί σε διαταραχές στη θερμορύθμιση και στους ηλεκτρολύτες μεταξύ άλλων και για αυτόν τον λόγο απαιτεί νοσηλεία. Το ερυθρόδερμα μπορεί να προκληθεί από διάφορες νόσους, αλλά η ψωρίαση είναι η πιο συχνή. Μάλιστα, το συχνότερο αίτιο είναι η λανθασμένη αντιμετώπιση της ψωρίασης που οδηγεί σε αποσταθεροποίηση και επέκτασή της.
Παθογένεια της ψωρίασης και θεραπεία
Η παθογένεια της ψωρίασης είναι ένα πεδίο ερεύνης και υπάρχει μια διαρκής προσπάθεια να βρεθούν νέες θεραπείες. Συνοπτικά, μπορούμε να αναφερθούμε στην κληρονομικότητα, τον ρόλο των Τ κυττάρων του οργανισμού και των διαβιβαστών τους, στον πολλαπλασιασμό των επιδερμιδικών κυττάρων και στον αυξημένο αριθμό αγγείων. Τα κύτταρα αυτά αποτελούν όλο και πιο συγκεκριμένα ειδικό στόχο θεραπειών με βιολογικούς παράγοντες.
Πιο αναλυτικά έχει βρεθεί ότι μια υποομάδα Τ κυττάρων άμυνας του οργανισμού μας, για κάποιο λόγο παρεκκλίνουν της φυσιολογικής λειτουργίας τους και μέσω ενός κοκτέιλ διαβιβαστών που εκκρίνουν, τροφοδοτούν την παθογένεια της ψωρίασης, παίζοντας επιτελικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Κάτω από την επίδραση των κυττάρων αυτών αλλά και αλληλοεπιδρώντας με αυτά, τα κύτταρα της επιδερμίδας αυξάνουν κατακόρυφα τον ρυθμό πολλαπλασιασμού τους, με 'πρόχειρο' όμως τρόπο, προκαλώντας πάχυνση της επιδερμίδας και δημιουργία λεπιών. Παράλληλα, αυξητικοί παράγοντες οδηγούν σε αυξημένη αγγειογένεση και δημιουργία πληθώρας αγγείων κάτω από την επιδερμίδα.
Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο, όμως είναι μια σύνθετη εικόνα, σαφώς πολυγενική και πολυπαραγοντική. Έτσι σίγουρα ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι καθοριστικοί για την εκδήλωση της νόσου, τόσο ως προς τη λήψη φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν ή να συντηρούν την ψωρίαση, όσο και ως προς ερεθίσματα όπως η τριβή και ο τραυματισμός που μέσω του φαινομένου Koebner τροφοδοτούν τη νόσο. Τέλος, σημαντικές είναι και κάποιες συνήθειες που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής μας, όπως η λήψη αλκοόλ και το κάπνισμα, ενώ πολλές φορές κάποιες συγκεκριμένες αλλαγές σε αυτές και κυρίως στη διατροφή, μπορεί να έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα και να μειώσουν την απαιτούμενη φαρμακευτική αγωγή.
Αυτό οφείλεται στο ότι η ψωρίαση μπορεί να ενταχθεί στα πλαίσια ενός μεταβολικού συνδρόμου, όπου καθοριστική σημασία έχει η ορθή λειτουργία ή δυσλειτουργία του ήπατος (συκώτι).
Πέραν του διαιτολογίου όμως υπάρχει πληθώρα θεραπειών που μπορούν να δοθούν, αλλά θεωρούμε σημαντικό να τονίσουμε την αποφυγή χρήσης σκευασμάτων κορτιζόνης. Δυστυχώς, οι κρέμες κορτιζόνης ενώ στην αρχή φαίνεται να βοηθούν, τελικά οδηγούν στο φαινόμενο rebound, επανεμφάνισης δηλαδή των βλαβών, με σταδιακή επέκταση των βλαβών, ενώ στο τέλος μετά από χρόνια χρήση μειώνεται και η όποια αρχική φαινομενική αποτελεσματικότητά τους.
Πέραν των τοπικών θεραπειών, υπάρχουν και συστηματικές αγωγές τόσο με παλαιά και δοκιμασμένα σκευάσματα όσο και με τους νεότερους βιολογικούς παράγοντες που αποτελούν πολύ στοχευμένα πλέον φάρμακα που επηρεάζουν πολύ συγκεκριμένα μονοπάτια του ανοσοποιητικού που οδηγούν στην ψωρίαση. Ακόμα και αυτά τα νέα φάρμακα είναι πλέον πάνω από 10-15 χρόνια στην ελληνική αγορά και υπάρχει μεγάλη εμπειρία όσον αφορά την ασφάλειά τους αλλά και την αποτελεσματικότητά τους, ενώ διαρκώς εξελίσσονται και εμφανίζονται νέα. Η χρήση των βιολογικών αυτών παραγόντων έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία της ψωρίασης με τους ασθενείς να καθαρίζουν από τις ψωριασικές πλάκες γρηγορότερα και ευκολότερα από ποτέ, με πολύ καλή διατήρηση του αποτελέσματός τους. Επίσης βοηθούν τόσο στη ψωρίαση όνυχος όσο και στην ψωριασική αρθρίτιδα.
Γιατί να εμπιστευθείτε τους ειδικούς του TotalSkin
Έχοντας αυτά υπόψιν, θεωρούμε το ζήτημα της διατροφής καθοριστικής σημασίας στην θεραπεία της Ψωρίασης. Παράλληλα, έχοντας σαν προτεραιότητα την ασφάλεια του ασθενούς επιλέγουμε συστηματική θεραπεία, όπου απαιτείται, με πρώτο γνώμονα να είναι δοκιμασμένη και να έχει σταθερά αποτελέσματα, χωρίς να προκαλεί ξαφνική επιδείνωση (rebound) η διακοπή της. Ως τοπική θεραπεία αποφεύγουμε τη χρήση κορτιζόνης και προτιμούμε άλλα 'εναλλακτικά' σκευάσματα. Τέλος, στο ιατρείο, μας ανάλογα την περίπτωση, επιλέγουμε να αντιμετωπίσουμε την ψωρίαση είτε με κλασσική δερματολογία, είτε με θεραπεία που μπορεί να είναι συμβατή με κάποια ομοιοπαθητική θεραπεία που ορισμένοι ασθενείς ακολουθούν με άλλο ιατρό.
